Düzce Tarihi Hakkında Soru Cevap

• XIX. yüzyılın başlarına kadar Düzce ovasının önemli merkezi neresidir?

Ovanın kuzeyindeki, tarihi Eskiçağ’a inen Üskübü’dür. (Osmanlı belgelerinde Üskübî, günümüzde Konuralp).

• Üskübü’de Bitinya döneminden önce yerleşim yerinin adı nedir?

Kieros adlı bir yerleşim yeri mevcuttur. (Bu yer Bitinya Kralı I. Prusias tarafından ele geçirilince onun adıyla anıldı.)

• Roma döneminde Prusias’ın önemli bir şehir olmasına tanıklık eden eserlerin kalıntılarından en önemlisi hangisidir?

“Kırk basamak” denilen Prusias tiyatrosu’dur.

• Düzce yöresi ve Prusias şehri kim tarafından fethedildi?

Osmanlı Devleti’nin erken dönemlerinde 1321 veya 1323 yılında Osman Gazi’nin kumandanlarından Konuralp tarafından fethedildi. Fethedenin adından dolayı buraya uzun süre Konrapa ya da Konurpa-ili denildi.

• XVII. yüzyılda Evliya Çelebi Düzce’den ne şekilde bahseder?

Düzce’den bir yerleşme yeri olarak değil bir camisi ve iki konaklama yeri olan bir geçit yeri, bir menzil noktası olarak söz eder.

• Konurapa/Üskübü merkez konumunu neden kaybetmiştir? (Düzce neden merkez konumuna gelmiştir).

Evliya Çelebi’nin menzil noktası olarak gördüğü Konurapa/Üskübü Osmanlı yol sisteminde “sol yaka yolu” diye bilinen, İstanbul’u Doğu Anadolu’nun önemli merkezlerine bağlayan, fakat Ankara’dan geçmeyen güzergâhtaydı. XIX. yüzyıla gelinceye kadar kullanılan İstanbul-Ankara yolu günümüzdeki hattı izlemiyor, İzmit-Geyve boğazı-Taraklı-Göynük-Mudurnu-Nallıhan-Beypazarı üzerinden Ankara’ya ulaşıyordu. Sonradan bu yol Adapazarı-Düzce-Bolu üzerinden geçirildi. Yeniden işlerlik kazanan bu yola göre eski merkez (Konurapa/Üskübü) kenarda kaldı ve önemini kaybetti; yenilenmiş ve daha önem kazanmış yol üzerinde bir pazar yeri ve menzil noktası olan Düzce gelişmeye başlamıştır.

• Belirli bölgesi bataklık olarak bilinen Düzce’nin gelişimi için nasıl bir yol izlenmiştir?

Düzce’nin yeni yerinde(Şuan ki Merkez) gelişip büyümesinde eskiden fazla yer kaplayan bataklıklar kurutulmuştur. Günümüzde de ovada yer alan bazı sığ su birikintileri bu bataklıktan kalmıştır. Bundan dolayı Düzce’nin güneybatısındaki Efteni gölüne bazı kaynaklarda Efteni bataklığı denir.

• Düzce ayaklanmaları tarihleri nelerdir?

İlki 13 Nisan 1920’de başladı ve 26 Mayıs’ta bastırıldı. 8 Ağustos’ta da ikinci isyan hareketi patlak verdi. Düzce ve ardından Bolu âsilerin eline geçtiyse de 14 Ağustos’ta Bolu, 23 Eylül’de Düzce kurtarıldı.

• Cumhuriyet’in ilk nüfus sayımında (1927)  Düzce’nin nüfusu kaçtır?

6000’i bile bulmayan nüfusuyla bir kasaba durumunda olan Düzce nüfusu 5937’dir. (1940’ta 7123, 1945’te 8759, 1950’de 10.203 nüfus).