Düzce Tarihi

Bu sayfa Düzce’nin tarihine ait bilgileri içerir. Düzce’nin tarihi aslında 1999 öncesi ve sonrası dememiz pekte yanlış olmaz. Düzce’nin tarihine baktığımızda çok geniş bilgilere ulaşabiliriz.  Düzce iline ait tüm bilgileri web sitemizden öğrenebilirsiniz.MÖ I.binde Batı Karadeniz’de bulunan koloni kentlerden biri Diospolis (Akçakoca), bir diğeri Hypios Nehri (Melen) yakınlarında bulunan ikinci bir kent Hypia’dır. Düzce İlinin de içinde bulunduğu bölge Herodot, Xenophon ve Strabon gibi Antik Çağ yazarlarına göre MÖ 1200-700 yılları arasında Trakyalı halkların yurdu olarak bilinmektedir. MÖ 6.yy. da Pers hükümdarı Darius tarafından Paflagonya, Frigya, Mariandinler ve Suriye ile birlikte Düzce’nin de içinde bulunduğu bölge 3. Satraplık Bölgesi haline getirilmiştir. Makedon Kralı Büyük İskender tarafından MÖ 334 yılından sonra imparatorluğun sınırları içine alınan bölge, Kralın MÖ 323’te Babil’de ölümü üzerine imparatorluğun generalleri arasında bölünmesi sonucunda da Bithynia Krallığı’na dahil edilmiştir.

Bithynia, Anadolu’nun kuzeybatısında bugünkü Kocaeli Yarımadası’nın yer aldığı Antik bir bölgedir.

Kuzeyinde Karadeniz, Doğuda Filyos Nehri (Billaios), batı ve güneybatıda Antik Phrygia Epictetus ile çevrilidir. Bölgede bugün Kocaeli, İznik, Yalova, Bursa, Bilecik, Sakarya, Düzce, Bolu ve Zonguldak illeri yer alır. Khalkedon (Kadıköy), Nikomedia (İzmit), Astakos (Başiskele), Kios-Prusias ad Mare (Gemlik), Apameia/Myrleia (Mudanya), Prusa ad Olympium (Bursa), Nikaia (İznik), Bithynion-Claudiupolis (Bolu), Herakleia (KDZ Ereğli), Otroia (Yenişehir), Modrene (Mudurnu), Malagina (Mekece), Agrilion (Bilecik), Kabaia (Geyve), Thynias-Apollonia (Kefken Adası), Dia-Diospolis (Akçakoca) ve Prusias ad Hypium (Konuralp) Antik kentleri bulunmaktadır. Düzce il sınırları içerisinde yer alan Prusias ad Hypium ve Diapolis Antik kentlerinde Helenistik ve Roma Dönemlerinin derin izlerini taşıyan arkeolojik veriler bulunmaktadır. Bu kentlerden biri olan Dia-Diapolis, MÖ I.binde Karadeniz sahillerinde oluşturulan koloni kentlerden biridir.

Bir Kıyı Kenti Akçakoca kitabına göre ‘Bithynialılar, Romalılar Döneminde Dia veya Diapolis olarak tanınan Akçakoca’nın hangi ilk çağ yerleşim bölgesinde ve ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. XIII. Yüzyılda 1204 tarihinde 4. Haçlı orduları İstanbul’a geldiler. Kudüs yerine İstanbul’u işgal ederek Bizans İmparatorluğu topraklarını bölüştüler. Latin İmparatorluğunu kurdular, Düzce ve Havalisinin bu dönemde Latin İmparatorluğu hakimiyetinde olduğu düşünülmektedir. İznik İmparatorluğunun İstabul’u ele geçirmesiyle İznik İnparatorluğu Hakimiyetinde olan Düzce ve Havalisi tekrar 1323 yılına kadar Bizans Egemenliğine girdi , Akçakoca bölgesine Bizansın egemen olduğu bu dönemde fiilen Cenevizlilerin eline geçtiği sanılmaktadır.”

Hamdi BİNGÖREN, Müstakil Bolu Sancağı Salnamesi sayfa 214’te ‘‘Nahiye merkezinde kitaphane yoktur. Asar-ı Attika’dan üç hamam ile Cenevizliler tarafından kalmış olduğu anlaşılan sahili bahirde mürtefi bir hisar vardır.’’ Evliya ÇELEBİ, Seyahatname cilt: 2, sayfa 443’te ‘‘Çarşı içinde kiremitli ve emsalsiz bir mescidi vardır. Başka mescitleri ve kırk adet dükkânı vardır. Deniz kıyısında yetmiş adet mahzenleri vardır ki hepsi kereste ve çam tahtaları ile doludur.’’

Bir diğer kent Prusias ad Hypium, MÖ I.binde Hypios nehir kenarında bir tepe üzerinde kurulan kent Nehirden dolayı Hypia, sonraki dönemlerde Kieros olarak anıldığı bilinmektedir. Antik Çağ yazarlarından Memnon’a göre Bithynia Kralı I.Prusias’ın (MÖ 237-192) Kioros kentini zapt ederek Herakleialılar’dan aldığını ve kentin adını Prusias Pros Hypios olarak değiştirildiğinden söz etmektedir. Roma Dönemi’nde Latin Kültürünün etkisinde kalarak Prusias ad Hypium adını alan kent, yoğun imar faaliyetleri neticesinde kent merkezinde sosyal yapılar oluşturulmuş ve sanat eserleri ile süslenmiştir. Atlı Kapı, Surlar, Su Kemerleri, Roma Köprüsü, Tiyatro, Helenistik ve Roma Dönemin’den kalmış önemli kültür varlıklarıdır.

Bölgede MÖ 297’de I. Zipoites tarafından kurulan Bithynia Krallığı son kral IV. Nicomedes’in vasiyeti üzerine MÖ 74 yılında Roma İmparatorluğu’na devredilmiştir. Roma İmparatorluğu’nun MS 395’te ikiye bölünmesiyle bölge Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalmıştır. Helenistik ve Roma Dönemi’nde refah içinde yaşamış bölge Doğu Roma İmparatorluğu Döneminde durgun bir döneme girerek varlığını sürdürmüştür. İlimizde bulunan iki Antik kentten günümüze Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi’nden Ceneviz Kalesi dışında önemli kültürel varlıklar ulaşmamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde Orhan Gazi’nin komutanlarından Akçakoca Bey tarafından 1319 yılında Akçakoca, 1323 yılında Konuralp Bey tarafından Konuralp İslam coğrafyasına katılmıştır. Fetih yapan beylerin adıyla anılan kentlerin giderek artan bir öneme haiz olduğu, yönetsel alanda değişiklikler geçirdiği Yrd. Doç. Dr. Zeynel ÖZLÜ’nün ‘‘Batı Karadeniz’de Antik Bir Kent’’ adlı kitabının 23. Sayfasında söz edilmektedir.

Konuralp, 31 Mart 2014 tarihi itibarıyla tüzel kişiliği kaldırılarak Düzce Merkez ilçesinin mahallerine dönüştürülmüştür. 1881[2] yılında belediye olan Düzce ise 9 Aralık 1999 tarihinde ülkemizin 81. İli olmuştur.

• Yukarıdaki Düzce tarihi bilgileri tr.wikipedia web adresinden alıntılanmıştır.
• Düzce ilinin tarihini sizlere anlatmak için birçok kanaldan verileri sizlerle buluşturuyoruz.
• Düzce ili 1999 depremi  sonrası il olmuş ve aslında yeniden bir tarih kazanmıştır.
• Düzce ilinde bulunan Konuralp yerleşkesinin tarihi Düzce’nin tarihinin ne kadar önemli olduğunun göstergesidir.
• Aşağıda yer alan bilgiler ise duzce.bel adresinden alıntılanmış biraz daha tarihi sade anlatmıştır.

Düzce, 1999 yılında il statüsü kazanmış, Batı Karadeniz’de bulunan şirin ve yemyeşil bir şehirdir.

2016 yılında yapılan nüfus sayımına göre 370.371 kişinin yaşadığı Düzce, Karadeniz kıyısına paralel dağlara sahiptir. 1999 yılında yaşanan yıkıcı deprem sonucunda şehir ekonomik açıdan büyük darbe almıştır. Güzümüzde, sanayi faaliyetlerinin yanı sıra tarım, hayvancılık ve ormancılık halkın temel geçim uğraşları arasında yer almaktadır. Şehrin iki metropol kent arasında yer alması da ekonomik yapısını daha dinamik kılmaktadır.” Batı Karadeniz’de ayakta kalan tek antik kent olması Düzce’yi tarihî açıdan da ayrıcalıklı bir konuma getirmektedir.

Düzce, MÖ 1390-800 yılları arasında Hititlerin hüküm sürdüğü bir coğrafya olmuştur. Bu kadar eskilere dayanan bir tarihi bulunan Düzce, tarihî açıdan dört döneme tanıklık etmiştir.

Bu devirler; Britanyalılar Devri, Roma ve Bizans Devri, Osmanlı Devri ve Cumhuriyet Devri olarak isimlendirilmektedir. Düzce ve çevresinin bilindiği dönem ise 15. yüzyıldır. Özellikle Evliya Çelebi’nin Seyahatname eserinin ikinci cildinde Düzce’de bulunan bir Tuz Pazarı’nın adı geçmektedir.

Britanyalılar Devri’nde Düzce neredeyse ortada yoktur. Britanyalıların yaşadığı yerin doğusunda geniş bir ova ve bataklıktan meydana gelmektedir. Roma ve Bizans Devri’nde ise ilk döneme nazaran gelişmeler görülmeye başlanmıştır. Britanyalılar Devri’nde mevcut olan bataklıklar Romalıların eliyle ıslah edilmeye başlanmıştır. Romalıların ardından Bizanslılar gelmiş ve bu dönemin sonunda Düzce parlak devrini yaşamaya başlamıştır. 1323 yılında Osmanlı Devri’ne gelindiğindeyse bölgeye Konsopa adı verilmiştir. Bu dönemde Düzce aşama aşama gelmişmiş ve 1871’de ilçe merkezi konumuna gelmiştir. Cumhuriyet Devri ile birlikte ise Türkiye’nin diğer bölgeleri gibi Düzce’de gelişim göstermiş; D-100 ve TEM otoyolları ile ulusal ve uluslararası düzeyde önem kazanmıştır.

Düzce, antik zenginlikleri, doğa harikaları ve kültürel varlıkları ile gezip görmeye değecek yerler arasında değerlendirilmektedir.Düzce, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nin batısında, Bolu ilinin batı ve kuzeyinde, Sakarya’nın doğusunda ve Zonguldak’ın güneybatısında yer almaktadır. Kuzeyinde Karadeniz ile sınırlı olan Düzce, deniz seviyesinden 160 metre kadar yüksektir. Karayollarına göreyse doğu-batı yönünde uzanmakta olan D-100 ve TEM otobanı üzerinde yer almaktadır.

Kısaca yazılanların özetini alırsak,

Düzce’nin tarihini dört zaman dahilinde anlatabiliriz:

1- Bitinyalılar Devri: Bu zamanda Düzce hemen hemen ortada yoktu. Ancak Prusias ( Üskübü ) mevcuttur. Düzce ise düz ve geniş bir ova,hatta bataklık halinde Bitinyalıların oturdukları yerlerin doğusunda kalıyordu.

2- Roma ve Bizans Devri: Prusias (Üskübü) ile birlikte Düzce Ovası’nda en iptidai bir halde iken Bitiuyoji Nikomed Romalılara vasiyet ederek ölüyor. III. Nikomedin oğlu Filmostan’dan sonra Bitinya tamamen Romalıların idaresi altında bir müddet kalıyor. Düzce’nin bu zamanki hali birinci devreye nazaran biraz gelişmeye başlamıştır. Bitinyalılar devrinde bataklık halinde bulunan Düzce Ovası Romalılar zamanında ıslah edilmek suretiyle ziraat için daha elverişli bir hale gelmiş ve yavaş yavaş iskan edilmeye başlanmıştır. Romalılardan sonra bu havali Bizanslıların hakimiyetine geçmiş ve Düzce’nin gelişmesi, parlaması bu devrenin son zamanlarına rastlamıştır.

3- Osmanlılar Devri: Osmanlı İmparatorluğu zamanında Orhan Gazi’nin komutanlarından Konuralp, 1323 tarihinde burayı Bizanslıların hakimiyetinden kurtararak imparatorluk topraklarına katmıştır. Düzce’nin Konsopa adını alması bu devrededir. O zaman ilk ilçe merkezi Gümüşabadı, daha sonraki ilçe merkezi Üskübü olmuştur. Düzce bu dönemde ticareti ve arazisi bakımından Üskübü’yü ve ilk ilçe merkezi olan Gümüşabadı’yı gölgede bırakacak şekilde gelişmiş ve 1871 yılında ilçe merkezi Düzce’ye nakledilmiştir.

4- Cumhuriyet Devri: Bu devirde her yerde olduğu gibi, büyük bir gelişme gösteren Düzce, Türkiye’nin çok işlek ve zengin bir ilçesi oldu. D –100 ve TEM Otobanının geçmesi ile ulusal ve uluslararası boyutta gündeme geldi. 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinden sonra kısa sürede yeniden kalkınabilmesi için; 09.12.1999 tarih ve 23901 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 190 sayılı K.H.K ile Türkiye’nin 81. ili olmuştur.

Düzce ili ve ilçelerine ait paylaşılan tüm yazı, makale kitapların listesi ve indirilebilir .pdf dosyaları aşağıda listelenmektedir. Liste sürekli güncellenmektedir.

19. Yüzyılda Düzce Kazasına Göçler

19. Yüzyılda Bir Batı Karadeniz Kenti GÜMÜŞÂBÂD/GÜMÜŞOVA (Sosyal-Kültürel ve Ekonomik Durum)

İLKÇAĞDAN CUMHURİYETE BİR BATI KARADENİZ KENTİ DÜZCE (AHALİ-Yİ SADIKA VEYA SEFİNE-İ NUH)

Batı Karadeniz de Antik Bir Osmanlı Kenti Prusias Ad Hypıum Üskübü Konuralp

XVIII ve XIX Yüzyıllarda Karadeniz de Bir Kıyı Kenti Akçakoca

19 Yüzyılda Düzce ve Akçakoca Kazalarında Kullanılan Aile ve Erkek Kişi Adları